Het havenbekken in de Keilehaven in Merwe-Vierhavens (M4H) is getransformeerd van een stenige vlakte aan het water, naar een getijdenpark met nieuwe natuur. Aangelegd met materiaal dat op andere plekken uit de stad vrij is gekomen. Vrijdag 12 juli opende wethouder Zeegers feestelijk het nieuwe park waar eb en vloed vrij spel hebben. ‘Ik ben trots op het fantastische resultaat. Ik geloof in een beweging waarin we met allerlei partijen in de stad samenwerken aan een duurzame en gezonde leefomgeving. En dat is hier goed geslaagd'.
Getijdenterrassen
Het water stijgt en daalt – door de open verbinding naar zee – twee keer per dag zo’n anderhalve meter. Het getijdenpark bestaat uit negen getijdenterrassen die vanaf de kop van de Keilehaven richting de monding steeds groter in maat en schaal worden. De terrassen zijn aangelegd op verschillende hoogtes, die door het getij wel of niet of deels onder water komen te staan. Daardoor ontstaan verschillende leefklimaten en een diversiteit aan planten en andere organismen. Denk daarbij aan bijzondere planten die tegen zoutig water kunnen en tegen de afwisseling van droog en nat. Aan de kop van de Keilehaven is een trap – en wandelen bezoekers zo – naar het water.
Meer groen en variatie
Door de werking van eb en vloed trekt de nieuwe getijdennatuur bijzondere planten, vissen, kleine waterdiertjes en vogels aan die op de grens van zoet en zout leven. Vogels, zoals lepelaars en visdiefjes en vissen, zoals paling en stekelbaars vinden hier rust en voedsel. Onder water zijn twee bomen geplaatst die elders bij een storm zijn omgewaaid. Daarmee wordt de oorspronkelijke onderwaternatuur van rivieren en het ecosysteem van vissen herstelt. Voor de 20ste eeuw lagen er namelijk veel meer omgevallen bomen en takken in de rivier.
Dirk van Peijpe (directeur) en Marit Janse (landschapsarchitect), de Urbanisten vertelden tijdens de opening waarom dit park zo bijzonder is. Dirk: ‘Dit park zorgt in ecologisch perspectief voor een nieuwe verbinding met de stad. Het getijdenpark levert een belangrijke bijdrage aan de klimaatadaptatie’. Landschapsarchitecte Marit vult hem aan. ‘Het is erg bijzonder dat we hier circulair te werk gingen, met onder andere de stenen en het zand dat uit andere plekken uit de stad werd gehaald. Dit draagt bij aan een duurzame stad en het was ook een belangrijk project waarin we hebben kunnen leren hoe we dit in de toekomst op meer plekken kunnen toepassen'.
Hergebruik materiaal
Rotterdam bouwt aan een circulaire stad. Dit doen we door minder, beter, langer en opnieuw materiaal te gebruiken. Voor de aanleg van dit getijdenpark is materiaal dat elders uit de stad vrij is gekomen opnieuw gebruikt. Zo komen de natuurstenen kadekeien van het Noordereiland, om de haven te dempen is 10.000 ton overtollig zand uit het Museumpark gebruikt en duizenden afgedankte betonstraatstenen uit de Agniessebuurt zijn naar de Keilehaven verhuisd om de schanskorven te vullen.
Afvalvangsysteem in het water
In het water ligt een CirCleaner. Dit is één van de vernieuwende afvalvangsystemen die plastic en ander afval opvangt uit het oppervlaktewater. Hiermee wordt voorkomen dat het afval in kleine stukjes breekt, waterdieren dit opeten en het afval naar de zee toe gaat. Dit afvalvangsysteem is onderdeel van een grotere aanpak in Rotterdam voor schonere wateren en een schonere zee met minder afval.
M4H omarmt de haven
De gemeente en Havenbedrijf Rotterdam ontwikkelen Merwe-Vierhavens (M4H) van voormalig haven- en industriegebied naar een levendige plek om te wonen, werken en leren. Die transformatie vraagt ook om een aanpassing van de publieke ruimte. De harde stenen kades waar vroeger stukgoederen werden overgeslagen, worden groene plekken om te ontspannen aan het water, Om de mens dichter bij het water te brengen en meer ruimte te geven aan biodiversiteit en natuur werd het getijdenpark ontwikkeld.
Samenwerking
De gemeente Rotterdam transformeert de Keilehaven naar een duurzaam getijdenpark, passend in het gemeentelijke programma ‘Rivieroevers’ en het regionale programma ‘Rivier als Getijdenpark’. Het getijdenpark is ontworpen door de Urbanisten en mede mogelijk gemaakt door LIFE-financiering van de Europese Unie, Havenomgevingsfonds, Landschapstafel Hof van Delfland, Rotterdams Weerwoord, GO fonds, Rivieroevers, RIM, BRG, Groenfonds en RR Binnenstedelijke Rotte.
Beeld: De Urbanisten