Circulaire rioolbuizen - Een duurzame samenwerking van Gemeente Rotterdam en Wavin

Rotterdam werkt aan een duurzame, bereikbare en energiezuinige stad, met schone lucht en een circulaire economie. Als publieke opdrachtgever geven we daarin zelf het goede voorbeeld in onze eigen inkoop. Zoals bij de aanbesteding van kunststof rioolbuizen.

Met een vervangingsopgave van veertig kilometer riool per jaar behoort de gemeente Rotterdam tot de grootste afnemers van rioolbuizen, putten en drainagesystemen. Met een pilot rond Circulaire Kunststof Rioolbuizen onderzoekt de gemeente hoe dit zo circulair mogelijk kan worden aangelegd – en later weer kan worden teruggebracht op originele hoogte.

Waarom zou je rioolbuizen hergebruiken?

Met zoveel kilometer rioolbuis is het de moeite waard om te kijken hoe de vervanging en het beheer duurzamer kan. Dat begint met goed voorwerk en risico’s, en door kosten en baten af te wegen. Daarom kijkt de gemeente precies wat er met de buizen aan de hand is.

Vaak gaat het om een klein deel van een rioolbuis dat aan vervanging (door bijvoorbeeld scheuren of rot) toe is. Dan zijn er meer oplossingen dan compleet vervangen. Re-lining bijvoorbeeld, dat is toegepast in de Vlaggemanstraat in 2011. Daar kreeg het riool een nieuwe binnenkant en kan het weer tientallen jaren mee. Maar ook renovatie met spuitbeton of beschermdelen van glasvezelversterkte kunststof (GVK) wordt toegepast.

En moet een stuk buis wel worden vervangen? Dan kan die wellicht ergens anders, na een opknapbeurt, in de stad weer gebruikt worden. Het resultaat is minder kosten, minder overlast en een veel langer gebruik van hetzelfde riool. Daarnaast wordt het energiegebruik en de uitstoot van schadelijke stoffen minder.

Samenwerken in de stad

Wavin, Europees marktleider op het gebied van kunststof leidingsystemen, gaat de komende jaren de producten emissievrij transporteren vanaf Hub010, een overslagterrein voor materialen aan de rand van de stad. Vanaf hier worden de PVC buizen, per elektrisch voertuig, naar hun nieuwe plek gebracht. Mohammed El Mecaniqui van Wavin: “Dankzij HUB010 kunnen we materialen tijdelijk in opslag nemen of over laden. Dat scheelt ook veel zwaar transport in de stad. Zo dragen we op meerdere gebieden bij aan het behalen van een efficiënte en duurzame belevering voor Rotterdamse projecten.”

Rotterdam Circulair

De gemeente Rotterdam heeft grote ambities op het gebied van circulariteit. In 2050 moet Rotterdam volledig circulair zijn. Dit betekent dat dan materiaalkringlopen gesloten zijn. We willen dat onze leveranciers producten maken die het milieu zo min mogelijk belasten van grondstoffenwinning tot afdanking.

Jeroen van der Wal (rioolbeheerder gemeente Rotterdam): “We zijn nu aan het kijken om kunststof rioolbuizen te herleggen in plaats van te vervangen. Het merendeel van de rioolwerkzaamheden is op basis van verzakkingen. We halen dan de buizen omhoog en plaatsen een buis op de juiste hoogte in de grond. Samen met aannemers en de fabrikant kijken we waar pilots kunnen draaien om dit proces te testen. Concreet betekent dit dat we rioolbuizen uit de grond halen, controleren, schoonmaken en vervolgens weer terugplaatsen.”

Daarnaast wordt gewerkt met circulaire kunststof rioolbuizen. En dat heeft verschillende voordelen, aldus Van der Wal: “Met die nieuwe buis besparen we niet alleen op vervoer en reduceren we de CO2 uitstoot, maar we verzekeren ons ook van continuïteit.” Hoe dat zit? “Grondstoffen om PVC-buizen van te maken, worden steeds schaarser. Over 60 jaar zou de prijs wel eens veel hoger kunnen liggen.”

Een aanbesteding als deze is niet in één middag geregeld. Er gaat een hoop voorbereidingstijd in zitten om alle ambities te vertalen naar een slimme inkoopstrategie. “We hebben onze ambities en ideeën ook besproken met verschillende leveranciers en een aanbesteding gepubliceerd: circulaire buizen tegen zo laag mogelijke milieukosten.” aldus Inkoper Henri de Ruiter, die het proces van begin tot eind begeleidde: “Meerdere aannemers zijn toegelaten tot het perceel Innovatie, een denktank, om mee te denken in de realisatie hiervan. Uit de recente onderzoeken blijkt dat sommige type kunststof beter herbruikbaar zijn dan andere. Samen met Wavin kijken we ook naar het juiste materiaal.”

Uiteindelijk willen we in de toekomst een rioolbuis kunnen realiseren die twee levensduurtermijnen mee kan gaan. Dit zorgt voor minder productie en resulteert in minder vervoer van materialen. El Mecaniqui van Wavin: “Duurzaamheid staat bij ons bedrijf hoog op de agenda. Het is geweldig om te zien dat de gemeente Rotterdam zoveel waarde hecht aan dit thema. We kunnen hiermee echt het verschil maken en zijn daarom trots dat we zo aan de slag kunnen in dit contract.“

Inmiddels heeft de Rijksoverheid de gemeente Rotterdam genomineerd voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van circulaire kunststof rioolbuizen, met de Koopwijsprijs 2021.