Annemarie geeft in haar winkel spullen gratis weg: ‘delen is helen’

De Weggeefwinkel aan de Schoterbosstraat in Rotterdam-Noord is net open, en nu al een groot succes. Buurtbewoners brengen veel spullen, die andere bewoners gratis mogen meenemen. In korte tijd is de winkel ook uitgegroeid tot een plek waar bewoners en organisaties elkaar ontmoeten. “Misschien is 'Doorgeefwinkel' een betere naam voor ons, want het gaat hier over het delen van spullen, een ruimte én sociale contacten,” zegt initiatiefnemer Annemarie van den Berg.

Sjaan, een vrouw van 70 jaar, loopt de winkel uit met een paar zwart-witte enkellaarsjes en een plastic plantje in een glazen bol. Zelf heeft ze een paar dekbedhoezen en een weckpot ingeleverd, maar dat hoeft niet, vertelt ze. “Toch doe ik het, want ik ben zo iemand die niets durft mee te nemen als ik niets heb gebracht. Ik hoop dat mijn dochter die schoenen past.”

De pop-up store in het Zomerhofkwartier is een initiatief van circulair wijkondersteuner Annemarie van den Berg. Zij werkt voor de gemeente bij Rotterdam Circulair en onderzoekt welke circulaire initiatieven er al in de Agniesebuurt en Provenierswijk zijn. Ze ontdekte al snel dat mensen veel spullen op zolder hebben die ze niet meer gebruiken. Deze spullen willen ze liever niet weggooien of naar de kringloopwinkel brengen.

Annemarie: “Bij de kringloopwinkel kun je niet altijd meer terecht, want ze zijn kritischer geworden. Ze worden ook steeds duurder, waardoor de kringloopwinkel voor sommige mensen onbetaalbaar is geworden. Terwijl er genoeg mensen zijn die hun spullen willen weggeven, zonder daar geld voor terug te hoeven.”

Hebzucht

In het verleden konden buurtbewoners hun overbodige spullen brengen naar de Geef- en Neemkast op het Pijnackerplein. Ted Borghmans zorgde vijf jaar lang voor die kast. “Helaas gooiden mensen er soms grof vuil bij of vernielden ze de spullen. Ook gebeurde het regelmatig dat mensen vanuit hebzucht in één keer de hele kast mee in hun stationcar laadden. Daardoor ben ik er uiteindelijk mee gestopt.”

Dankzij Annemarie is er nu toch weer een plek waar spullen een tweede leven krijgen. Want toen Ted haar vertelde over zijn pionierswerk, bleek hij nog steeds te dromen van een tweede kans voor gratis spullen maar dan wel vanuit een permanente plek. Die is gevonden in de Schoterbosstraat, in een pand van Havensteder dat op de sloopnominatie staat.

Het is een logische plek, naast de Scrap-winkel waar industrieel restmateriaal een tweede leven krijgt. En waar andere creatieve makers een ruimte huren. Maar het is ook een gebied dat bekend staat als criminele plek. Waar daklozen en verslaafden voor zoveel overlast zorgen, dat tramrestaurant Gare du Nord besloot deze plek te verlaten.

Annemarie van den Berg laat zich daar niet door weerhouden. Zij ziet juist kansen voor de Weggeefwinkel in de strijd tegen de armoede. Dat is hard nodig, want Rotterdam heeft de meeste arme inwoners van Nederland. En daarom probeert ze via scholen, kerken en instanties met deze mensen in contact te komen. Ze kunnen shoppen in de kasten vol boeken, serviesgoed, glaswerk, speelgoed, kleding en meubels.

Maar het gaat voor Annemarie om veel meer dan dat. “Ons motto is ‘delen is helen’. We bieden naast spullen ook gratis diensten aan. Want het gaat me ook om de armoedige omgang met spullen: het te makkelijk weggooien van dingen of alles maar nieuw kopen. Daarvoor hebben we het ‘Verlanglijstje’ bedacht. Buurtbewoners kunnen een briefje op de muur plakken met wat ze nodig hebben of wat ze willen aanbieden."

Zo lezen we dat Rachida wol zoekt om te haken, dat de Heultuin vrijwilligers zoekt en dat Coby de stal van een kerststal wil. Terwijl we de briefjes bekijken, komt net iemand met twee tassen wol aanzetten. Annemarie: “Dat is mooi hè, hoe mensen elkaar vinden? Als iedereen meer deelt, is iedereen iets rijker. Hier, kijk: deze mensen zochten een tapijtreiniger. Die heb ik gekoppeld aan iemand die zijn stoomreiniger wil uitlenen.”

Juist door die verbindingen te leggen is de winkel volgens Annemarie in korte tijd uitgegroeid tot een plek voor en door bewoners. “Aan zo’n ontmoetingsplek was veel behoefte, omdat het buurthuis is wegbezuinigd en de bibliotheek uit de wijk is vertrokken. En dit is nog maar het begin. We willen ook naailessen gaan geven bijvoorbeeld. Als iedereen meer kan maken kunnen in het algemeen spullen langer mee."

Het is die deeleconomie waar ook Anneke en Jan enthousiast van worden. Ze runnen de Kledingbank in de Prinsenkerk. En geven de kleding die daar over is aan de Weggeefwinkel. Anneke: “Waarom weggooien als een ander het nog kan gebruiken? We zijn blij dat we mensen kunnen helpen.” Zelf lopen ze ook met een tas vol spullen weer naar huis.

Annemarie: ”Er is meer dan genoeg voor iedereen, sterker nog: er is teveel. We zouden eigenlijk moeten stoppen met het kopen van nieuwe spullen. Alleen dan helpen we echt mee aan een circulaire economie.”

Op haar t-shirt staat de tekst: ‘Je Moeder’, een verwijzing naar Moeder Aarde. “Met deze winkel denken we aan een duurzame toekomst. Als we alleen maar nemen en niets teruggeven, dan gaat het mis met het klimaat.”

De Weggeefwinkel is elke woensdag open tussen 10.00 en 14.00 uur. Er wordt nagedacht over uitbreiding in het naastgelegen pand, zodat ook andere circulaire initiatieven kunnen aanhaken. “Gelukkig staat de gemeente hier positief tegenover.”,