Van visie naar uitvoering: wat Rotterdam het afgelopen jaar leerde van circulair bouwen aan bruggen

De circulaire ambities van Rotterdam zijn volop in beweging. In oktober 2024 deelden we hoe de stad inzet op innovatieve bruggen die niet alleen functioneel zijn, maar ook bijdragen aan een duurzamer Rotterdam. Zo werd in Hoogvliet de Slaghaam-brug gerealiseerd, gemaakt van deels hergebruikt duurzaam beton en bekroond met de Betonprijs 2024. In het Kralingse Bos ligt inmiddels een brug van biocomposiet. En aan het Havenspoorpad werd de aftrap gegeven voor de Reefbrug: een brug waarvoor oude windturbinebladen worden hergebruikt als draagconstructie.

Deze projecten markeren een belangrijke verschuiving: van plannen maken naar doen. Maar met het uitvoeren komen ook de echte lessen. Hoe ontwerp je circulair met restmateriaal? Wat vraagt dat van samenwerking met marktpartijen én binnen de eigen organisatie? Wat zijn de technische en praktische uitdagingen?

De Reefbrug

Verschillende opgaven komen samen in dit project. Rotterdam telt veel bruggen van composiet: een samengesteld materiaal van glasvezels en kunststofhars. Het materiaal heeft veel voordelen: het is lichtgewicht, snel te bouwen en gaat lang mee met weinig onderhoud. Maar de keerzijde is dat composiet moeilijk te recyclen is.

Tegelijkertijd komen er de komende jaren veel oude windturbinebladen vrij, die ook van composiet zijn gemaakt. Door deze bladen te hergebruiken in de bruggenbouw, krijgen ze een tweede leven. Zo worden ze niet laagwaardig verbrand of gestort, maar juist hoogwaardig toegepast. Dat bespaart nieuwe grondstoffen en is gunstig voor het klimaat.

Met de ruime ervaring die Rotterdam heeft met composiet, is het logisch dat de gemeente een voortrekkersrol speelt in de zoektocht naar duurzamer materiaalgebruik. De kennis die we opdoen – en die algemeen beschikbaar wordt gesteld, kan ook andere overheden helpen om stappen te zetten in circulair bouwen.

Kennis delen

Als gemeente blikken we terug op een jaar bouwen aan de Reefbrug. En delen we graag wat we leerden. We stellen twee rapporten ter beschikking die de ontwikkeling van de Reefbrug tot dusver toelichten.

1. Bureaustudie
In de eerste fase is onderzocht of afgeschreven windturbinebladen technisch, praktisch en duurzaam kunnen dienen als hoofddraagconstructie voor de brug. Uit de studie blijkt dat dit haalbaar is: de bladen hebben na buitengebruik nog voldoende sterkte, en eerdere voorbeelden in het buitenland tonen aan dat het concept goed uitvoerbaar is. Ook blijkt het hergebruik aanzienlijk duurzamer dan een traditionele betonbrug. De studie concludeert dat verdere uitwerking van het ontwerp zinvol is.

Lees het volledige rapport van de bureaustudie

2. Schetsontwerp
In de vervolgfase zijn geschikte bladen geselecteerd in samenwerking met Blade-Made. Na verschillende verkenningen is gekozen voor bladen van circa 25 meter lengte. Groot genoeg voor de benodigde draagkracht en goed inpasbaar in de omgeving. In deze fase zijn ook de eerste schetsontwerpen gemaakt, waarin oplossingen zijn uitgewerkt voor opleggingen, steunpunten en veiligheid. De komende fase richt zich op materiaalonderzoek, constructieve berekeningen en verdere afstemming met stedenbouw en welstand.

Lees het volledige rapport van de schetsontwerpfase

Inhoudelijke vragen rondom de Reefburg? Neem contact op met gemeentelijk ontwerpleider William Schutte via wd.schutte@rotterdam.nl