De gemeente Rotterdam heeft in samenwerking met Opzoomer Mee gezorgd dat er 25 weggeefkasten in Rotterdamse Opzoomerstraten staan. De kasten zijn door Rotterdam Inclusief gemaakt van gebruikt hout. Een weggeefkast is speciaal ingericht om spullen een langer leven te geven. Zo wordt voorkomen dat bruikbare spullen bij het afval belanden.

Minga, Plein 1943

Het is een zonovergoten zaterdag in november. Op het Plein 1943 in Rotterdam-West maakt een club vrijwilligers zich klaar voor een zogeheten minga. Het is een samenkomst van buurtbewoners en andere belanghebbenden. In dit geval draait het om een van de sterkste oersymbolen van de mens: brood. De mens maakt al eeuwenlang brood, al van ver voor de jaartelling. Brood voedt de monden van een familie, maar brood is ook een product van saamhorigheid, van een hele gemeenschap.

Ayse Budaklier woont in de wijk Bospolder-Tussendijken (BoTu). Ze is goed in handwerken en onbewust heel circulair bezig. Oude truien haalt ze uit. Ze gebruikt de wol om er iets nieuws van te maken. Zoals een omslagdoek. Dat is een mooi cadeau én goed voor klimaat. 

In haar jeugd verhuisde Ayse van Turkije naar Noord-Brabant. Sinds 22 jaar woont ze in BoTu. Samen met haar man, die een kledingatelier heeft. En met haar drie kinderen en drie kleinkinderen in de buurt.

Als transitieregisseur Groene Stromen bij de gemeente Rotterdam heeft Carolien van Eykelen een helder doel: in 2030 moet minimaal de helft van het organisch afval in de stad hoogwaardig worden hergebruikt. Eén van die afvalstromen is wol. Want je gelooft het niet, maar in de enige echte metropool van Nederland grazen maar liefst 2.500 schapen.

Schaapsherder Martin Oosthoek hoedt maar liefst 2.500 schapen binnen de stadsgrenzen van Rotterdam. De wol van de dieren werd altijd weggegooid of verbrand. Jarenlang nam Martin dat voor lief. Totdat hij de gemeente vroeg of er niet iets met het materiaal gedaan kon worden.

Je zou het niet verwachten in een metropool als Rotterdam. Toch grazen er verspreid over de stad maar liefst 2.500 schapen, die het gras in de openbare ruimte kort houden. De wol die zij produceren – zo’n zesduizend kilo per jaar – brengt in Nederland bijna niets meer op en wordt daarom verbrand of verscheept naar China. Onvoorstelbaar, vond schaapsherder Martin Oosthoek, in een tijd van grondstoffenschaarste en klimaatverandering. Hij trok aan de bel en niet veel later startte het project De Zachte Stad. Inmiddels is zijn kudde hét voorbeeld van circulariteit in Rotterdam.

In Nederland doen we per persoon per jaar gemiddeld 40 kledingstukken weg. Maar waar komen al die afgedankte stoffen terecht? En wat kan de gemeente – en jij als bewoner – doen om te zorgen dat kleding zo goed mogelijk wordt hergebruikt? Daar gingen we bij de laatste dialoog-lezing in Werkplaats Duurzaam van Aktiegroep het Oude Westen over in gesprek.

Irene Pekaar doet nooit boodschappen voor een hele week. ‘Ik kijk maar een of twee dagen vooruit. Blijf ik dan onverwachts bij iemand eten of zo, dan hoef ik geen voedsel weg te gooien. Van groenterestjes en overrijp fruit maak ik soep of een lekkere smoothie.’

In Nederland, en dus ook in Rotterdam, verspillen we jaarlijks per persoon ongeveer tien kilo groenten en vijf kilo fruit. Diana van Ewijk was dit een doorn in het oog. Ze besloot er iets aan te doen en startte het KliekjesCollectief, dat inmiddels een Facebook-groep én een Whatsapp-groep heeft. Op Facebook wisselen de 700 leden recepten en bereidingstips uit. De Whatsapp-groep richt zich meer op de praktische kant van de verspillingszaak. Heeft iemand een halve kilo gekookte aardappelen over, dan is er altijd wel iemand in de buurt die hier interesse voor heeft.

Bokashi. Het klinkt als een Japanse vechtsport. Maar dat is het niet. Wat het wel is: gefermenteerd groenafval. Een soort zuurkool van oude bladeren dat wonderen doet voor je tuin. Ooit bedacht in Japan, dat wel. Maar sinds kort ook omarmd door de gemeente Rotterdam.

Carolien van Eykelen, adviseur Rotterdam Circulair en in die rol bezig met allerlei organische stromen in de stad, is in ieder geval fan. Volgens haar is bokashi een goede manier om organisch materiaal duurzaam te recyclen.